Μια ιστορική εκκλησία στο κέντρο της Αθήνας. Κυριολεκτικά στα πόδια της Ακρόπολης κοιτώντας τον Λυκαβηττό.
Οι ειδικοί, τοποθετούν το κτίσιμο του ναού, τον 11ο αιώνα. Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι είναι τον 9ο αιώνα. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μία εκκλησία 1000 και βάλε ετών.
Ήταν ιδιωτική εκκλησία. Εκκλησία της οικογένειας Ραγκαβά. Η οικογένεια Ραγκαβά ήταν μια γνωστή πλούσια οικογένεια της Αθήνας από την οποία προήλθε και ο Μιχαήλ Ραγκαβάς ο Α'. Αυτοκράτορας του Βυζαντίου.
Στο εσωτερικό του ναού η εικονογράφηση δεν είναι τόσο παλιά όσο η εκκλησία. Η αρχική Αγιογράφηση του ναού σήμερα δεν σώζεται. Αυτά που σώζονται σήμερα, είναι αγιογραφίες του 19ου αιώνα. Είναι από την εποχή του Όθωνα. Το ίδιο και το ξύλινο τέμπλο το οποίο αντικατέστησε το παλαιότερο βυζαντινού ρυθμού μαρμάρινο τέμπλο.
Για το χτίσιμο του αρχικού ναού χρησιμοποιήθηκαν σπόλια, τμήματα δηλαδή από άλλα αρχαία κτίσματα.
Είναι σημαντικά τα δύο κιονόκρανα που βρίσκονται στον ναό, το ένα στο εξωτερικό του και το άλλο στην Αγία Τράπεζα, αντεστραμμένο. Είναι ο μοναδικός ναός στον ελληνικό χώρο, όπου η Αγία Τράπεζα στέκεται πάνω σε ανεστραμμένο κιονόκρανο. Υπάρχει βέβαια και η άποψη πως αντί για σπόλια, ολόκληρος ο ναός έχει χτιστεί πάνω σε αρχαίο ναό που προϋπήρχε στη θέση αυτή.
Η εκκλησία δεν είχε πάντα το σημερινό μέγεθος. Στην αρχή ήταν σχεδόν η μισή. Μετά την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Τούρκους και για να εξυπηρετηθούν οι αυξημένες ενοριακές ανάγκες, υπήρξε σημαντική προσθήκη. Προσθήκη που πέρα από την αύξηση των τετραγωνικών του ναού, με την προσθήκη του Γυναικωνίτη και του Νάρθηκα, αλλοίωσε και σημαντικά χαρακτηριστικά. Σοβατίστηκε εξωτερικά, ο Αθηναϊκός Βυζαντινός Τρούλος καλύφθηκε με φύλλα μολύβδου και το νέο ξύλινο τέμπλο αυτό που υπάρχει μέχρι σήμερα τοποθετήθηκε 50cm προς τα έξω, σε σχέση με το παλαιό μαρμάρινο τέμπλο. Όλα αυτά αποκαταστάθηκαν στη μορφή που σήμερα βλέπουμε κατά τα έτη 1979 και 1980 από την αρχαιολογική υπηρεσία.
Σήμερα ο ναός εξακολουθεί να λειτουργεί ως ενοριακός ναός έχοντας υπό την επίβλεψή του και αρκετά παρεκκλήσια. Σημαντικότερο ίσως όλων το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που είναι λίγο πιο πέρα και που είναι βυζαντινό.
Στις 31 Μαρτίου του 1833 οι τελευταίοι Τούρκοι αποχωρούν από την Ακρόπολη και η Αθήνα επισήμως απελευθερώνεται. Είναι μεγάλη Τετάρτη και η Αθήνα θα γιορτάσει το πρώτο της ελεύθερο Πάσχα. Τη Μεγάλη Παρασκευή, στις 2 Απριλίου του 1833, θα ακουστεί στην Αθήνα, στην ελεύθερη πια Αθήνα, η πρώτη καμπάνα. Ήταν η καμπάνα του Αγίου Νικολάου του Ραγκαβά.