Ζωφόρος ή ζωοφόρος (είναι και τα δύο σωστά) είναι το τμήμα - μια ζώνη - που περιτρέχει ένα κτίριο και βρίσκεται πάνω από το επιστύλιο. Σημαίνει "φέρω ζωή" και όχι φέρω ζώα.
Οι ζωφόροι στα δημόσια κτήρια, συχνά, εξωτερικά έχουν γλυπτά και εσωτερικά είτε γλυπτά είτε έργα ζωγραφικής που αναπαριστούν κάτι, μια ιστορία.
Γιατί να ασχοληθεί κανείς με τη ζωφόρο της Βουλής; Γιατί αυτή η ζωφόρος, που βρίσκεται στην "Αίθουσα των Τροπαίων" (αίθουσα Ελ. Βενιζέλου σήμερα), μαζί με τη σκάλα που οδηγούν στον πρώτο όροφο της Βουλής, είναι τα μοναδικά που σώζονται από το αρχικό κτίριο. Από το κτίριο των Ανακτόρων.
Οι τοιχογραφίες της Αίθουσας Τροπαίων εκτείνονται υπό μορφή ζωφόρου και στους τέσσερις τοίχους της, με φορά από τον βόρειο προς τον δυτικό, σε ταινία 120 εκατοστών, συνολικού μήκους 59 μέτρων. Οι παραστάσεις της Ζωφόρου της Επανάστασης ανατέθηκαν το 1836 στον Βαυαρό γλύπτη Ludwig Michael von Schwanthaler (1802-1848), αυλικό καλλιτέχνη στο Μόναχο του Λουδοβίκου Α΄. Από τα πρωτότυπα σχέδια, με μολύβι και μελάνι σε χαρτί, σώζονται 17, στο Μουσείο της Πόλης του Μονάχου, εκ των οποίων 14 είναι ολοκληρωμένες συνθέσεις, ενώ τρία μελέτες. Ο ίδιος ο Schwanthaler δεν ταξίδεψε στην Ελλάδα. Τα σχέδιά του μεταφέρθηκαν πιστά – εκτός ελαχίστων παρεκκλίσεων – στις τοιχογραφίες από ομάδα Βαυαρών καλλιτεχνών, ειδικευμένων στην τεχνική της νωπογραφίας αρκετά αργότερα, περί τα 1842-43, δηλαδή κατά την τελική φάση ολοκλήρωσης των εργασιών στα ανάκτορα της Αθήνας, για τον νεαρό βασιλιά Όθωνα. Γνωρίζουμε τα ονόματα των καλλιτεχνών που εκτέλεσαν τις τοιχογραφίες στην Αθήνα, ενώ κάποιων οι υπογραφές σώζονται σε ορισμένες σκηνές: Claudius von Schraudolph, Ulrich Halbreiter, Joseph Kranzberger, Thomas Guggenberger, Franz Joseph Wurm, Joseph Scherer. (Πηγή)
Στη ζωφόρο της Βουλής υπάρχουν είκοσι (20) εικόνες, που ξεκινούν από το αριστερό άκρο του Βόρειου τοίχου, και είναι οι εξής:
Συνέλευση της Βοστίτσας (Ιανουάριος 1821)
Εξέγερση και Πολιορκία της Πάτρας
Εθνική Συνέλευση στην Καλαμάτα
Η δόξα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’
Εικόνες μαχών
Νίκες των Ελλήνων σε στεριά και θάλασσα
Α’ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο
Ο Κανάρης πυρπολεί τον Τουρκικό στόλο στη Χίο
Ο Μαυροκορδάτος υπερασπίζεται το Μεσολόγγι
Ο Μπότσαρης επιτίθεται στο στρατόπεδο των Τούρκων στο Καρπενήσι
Νίκη αιωρείται πάνω από βυθισμένα πλοία
Λεηλασία της Πελοποννήσου από τον Ιμπραήμ Πασά
Προσωποποίηση της Πόλης του Μεσολογγίου
Η Συνθήκη του Λονδίνου
Νίκη των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων στη Θάλασσα
Η ναυμαχία του Ναυαρίνου
Προσωποποίηση της Ελλάδας ως Ανεξάρτητο Κράτος
Ίδρυση από τον Καποδίστρια του "Πανελληνίου"
Ο Λουδοβίκος ο Α’ παρουσιάζει τον Όθωνα στους Έλληνες
Η άφιξη του Όθωνα στο Ναύπλιο
Ο Μπότσαρης επιτίθεται στο στρατόπεδο των Τούρκων στο Καρπενήσι
Η συνθήκη του Λονδίνου
Στο video μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη Ζωφόρο με τίτλο σε κάθε παράσταση.
Λίγα λόγια για την ιστορία του κτιρίου
Το σημερινό κτίριο της Βουλής των Ελλήνων φτιάχτηκε αρχικά για να φιλοξενήσει τον Βασιλιά Όθωνα. Ο θεμέλιος λίθος του μπήκε το 1836 και κατοικήθηκε το 1843. Όπως καταλαβαίνετε ήταν η έδρα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους σε μια νέα πρωτεύουσα που τότε άρχιζε να οικοδομείται. Φιλοξενούσε τα βασιλικά γραφεία στο ισόγειο και τα βασιλικά διαμερίσματα στο πίσω μέρος των ορόφων με θέα στην Ακρόπολη.
Πως φτάσαμε σε αυτό το κτίριο είναι άξιο αναφοράς. Πριν ξεκινήσει το χτίσιμο, στη φάση της διερεύνησης σχεδίου και περιοχής υπήρξαν πέντε προτάσεις.
1. Ομόνοια 2. Κεραμεικός
3. Λυκαβηττός 4. Ακρόπολη πάνω στον βράχο. Με χρήση του Παρθενώνα και των Καρυάτιδων ως στοιχείων του ανακτόρου. Να 'ναι καλά ο Λουδοβίκος ο Α’, ο πατέρας του Όθωνα και χρηματοδότης, που το απέτρεψε επειδή θεώρησε πως η Ακρόπολη δεν πρέπει να "μολυνθεί" με κτίρια. Εάν δεν ήταν ο Λουδοβίκος, Ακρόπολη σήμερα δεν θα είχαμε. Θα είχαμε παλάτι με Ακρόπολη. Αξιοσημείωτη η μη αντίδραση των Ελλήνων σε αυτό το σχέδιο...
5. Λόφος Μπουμπουνίστρας. Στην πραγματικότητα ο λόφος είχε πάρει το όνομά του από την πηγή που βρίσκονταν στην εκεί πλευρά του τείχους της Αθήνας, την Πύλη της Μπουμπουνίστρας που αλλιώς λεγόταν και Μεσογείτικη Πύλη, αφού οδηγούσε στα χωριά των Μεσογείων. Μπουμπουνίστρα γιατί το νερό της "μπουμπούνιζε" όπως κατέβαινε από τους Αμπελοκήπους μέσω του Υδραγωγείου του Αδριανού. Συνεπώς Μπουμπουνίστρα πηγή, πύλη, λόφος δίπλα. Η Μπουμπουνίστρα βρισκόταν περίπου στη σημερινή γωνία Όθωνος και Αμαλίας. Όπως καταλάβατε ο λόφος της Μπουμπουνίστρας ήταν το σημείο που τελικά επελέγη για τη βασιλική κατοικία. Η σημερινή θέση της Βουλής των Ελλήνων. Κι εδώ ο Λουδοβίκος έβαλε το χεράκι του, ή μάλλον έβγαλε το χεράκι του από την τσέπη του και σταμάτησε να δίνει αφειδώς χρήματα. Έτσι, τα σχέδια περιορίζονται και το κτίριο σύμφωνα με τον ίδιο τον Αρχιτέκτονα (Friedrich Wilhelm von Gärtner - Φρίντριχ φον Γκέρτνερ)"μοιάζει με στρατώνα".
Την πρώτη χρονιά που κατοίκησε ο Όθωνας, το 1843, το κίνημα του Καλλέργη στις 3 Σεπτεμβρίου του 1843 συγκεντρώνεται έξω από τα ανάκτορα και ζητάει Σύνταγμα. Ο Όθωνας υποκύπτει τελικά και η πλατεία μπροστά από τα ανάκτορα ονομάζεται Πλατεία Συντάγματος. Αυτό που περιέγραψα σε τρεις γραμμές είναι μια ολόκληρη ιστορία, αλλά όχι του παρόντος.
Το 1862 φεύγει ο Όθωνας και έρχεται ο Γεώργιος Α' που παντρεύεται την Όλγα. Η θρησκευόμενη Όλγα φτιάχνει παρεκκλήσι στον 2ο όροφο, που από το καντήλι του πιάνει φωτιά. Είναι 1884 και καίγεται η πίσω πλευρά του κτιρίου.
Το 1909 έρχεται 2η φωτιά που επιφέρει μεγάλες καταστροφές, μεταξύ αυτών και τα χρώματα σε τμήμα της ζωφόρου που σώζεται σήμερα. Επισκευάζεται, ξαναπάνε οι βασιλείς, οι οποίο το εγκαταλείπουν οριστικά το 1922. Έτσι, στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αι. στο κτήριο βρήκαν στέγη υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, του Υπουργείου Στρατιωτικών, του Υπουργείου Υγιεινής, η Διεθνής Υπηρεσία Μετανάστευσης, η Αστυνομία Πόλεων, η «Χριστιανική Ένωσις Νεανίδων» (Χ.Ε.Ν.), ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, ο Διεθνής Σύνδεσμος Γυναικών κ.ά. Λειτούργησαν, επίσης, ιατρείο βρεφών, οικοτροφείο φοιτητών, νοσοκομείο και ορφανοτροφείο της Near East Relief, τα Εργαστήρια Μπενάκη, καθώς και αποθήκες της βασιλικής περιουσίας.
Και έρχεται ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που αποφασίζει να στεγαστεί εκεί η Βουλή. Για να διαμορφωθεί το κτίριο καταστρέφεται σχεδόν ολοκληρωτικά, παρά τις αντιδράσεις μερίδας Βουλευτών. Γκρεμίζονται τοίχοι, χαλάνε δωμάτια... Ήταν εσωτερικά το πιο όμορφο κτίριο της Αθήνας. Όλες οι αίθουσες είχαν τοιχογραφίες και οροφογραφίες.
Οι τοιχογραφίες της Αίθουσας Τροπαίων εκτείνονται υπό μορφή ζωφόρου και στους τέσσερις τοίχους της, με φορά από τον βόρειο προς τον δυτικό, σε ταινία 120 εκατοστών, συνολικού μήκους 59 μέτρων. 
